باغ گلشن طبس با معماری منحصر به فرد و قدمت تاریخی، شایسته ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو است .
باغ ایرانی دارای جلوه و شکوه خاصی با توجه به معماری ایرانی آن است و باغ‌های خراسان جنوبی هم همانند دیگر باغ‌های ایرانی در حاشیه کویر، سال‌های سال است که زینت بخش این دیار است.در این میان باغ گلشن که در شهر گل‌ها و گیاهان متنوع طبس واقع شده است، آرامش بخش مسافران، گردشگران و زائرانی است که با حضور در آن، لحظات خوشی را در کنار همه زیبایی‌های این باغ تجربه می‌کنند اما آنچه در این خصوص مهم است، اینکه حفظ و نگهداری این باغ باشکوه که یادگاری جاودان از نسل‌های گذشته این سرزمین کویری است، تنها با بازسازی کامل آن عملی خواهد شد که انجام این مهم نیاز به همت همه مسئولان دستگاه‌های اجرایی طبس به خصوص، میراث فرهنگی، شهرداری و اوقاف دارد.
باغ گلشن در محله‌ای به همین نام قرار دارد و ۲۷۰ سالگی اش را پشت سر می‌گذارد و شاهکاری است که نوع معماری آن حیرت گردشگران داخلی و خارجی زیادی را برانگیخته است و قلم به تحسین آن نگاشته‌اند.شاهکاری که هر چند آوار روزگار کمر به ویرانی اش بست اما ذوق سرشار معماران ایرانی جانی دوباره به آن بخشید، خاطر نشان کرد: قدمت این باغ به اواخر زندیه و اوایل قاجار می‌رسد.طراحی آن بر اساس نمونه چهار باغ و برگرفته از آیات قرآنی درباره بهشت است و دو نهر آب روان و دائمی که در آن جریان دارند، متعلق به دوره افشاریه و زندیه می‌باشد که توسط میرحسن خان، سومین حاکم طبس، از سلسله خوانینی که به وسیله نادرشاه به حکومت طبس منصوب شدند، در سال ۱۲۱۸ ه. ق ساخته شده است.
وب سایت انگلیسی دیلی تلگراف سال ۲۰۰۸ نام این باغ را در فهرست ۵۰ باغ زیبای دنیا منتشر کرد و «پنه لوپه هابهوس» نویسنده بریتانیایی و کارشناس باغ‌های ایرانی هم توصیف ویژه ای از باغ گلشن طبس ارائه می‌دهد و آن را بهشتی روی زمین می‌داند که دیدن آن ارزش هفت ساعت رانندگی در کویر را دارد.
همچنین همسر آندره گدار، معمار معروف فرانسوی نیز در این خصوص می‌گوید: «در این باغ حوضی بزرگ با فواره‌های متعدد وجود دارد که آب یعنی این ماده با ارزش را مانند تحفه‌ای به آسمان می‌فرستد».«سون هدین سوئدی» نیز در سال ۱۹۰۶ میلادی در سفرش به طبس از کیفیت معجزه‌آسای آب جاری در این باغ شگفت‌زده شده است.
از در که وارد شوی، درختان کوتاه و بلند و گل‌های رنگارنگ مانند گردن آویزی گرداگرد باغ جلوه گری می‌کنند، درختانی که از دل تاریخ کویر سربرآورده و ریشه در تاریخ کهن این سرزمین دارد و سمفونی باد با موسیقی آواز گنجشکان در هم آمیخته و زیبایی و شکوه باغ را دو چندان کرده است. هر چه جلوتر می‌روی زیبایی‌های بیشتری در قاب نگاهت قرار می‌گیرد، حوض بزرگی با فواره‌های متعدد و چشمه‌هایی که آب را به درون آن سرازیر می‌کند، نگینی در میان این همه زیبایی است.
طرح این باغ برگرفته از معماری اصیل باغ‌های ایرانی است و جریان آب دائمی در طراحی و تقسیمات آن تاثیر زیادی داشته است و خطوط اصلی باغ شامل دو خیابان عمود برهم است که سطح باغ را به چهار مربع بزرگ تقسیم می‌کند و هر یک از این مربع‌ها مجدداً به چهار مربع کوچک‌تر تقسیم می‌شوند و هر کدام از این فضاها به کاشت گونه‌ای از درختان اختصاص یافته که تنوع گونه‌های گیاهی باغ گلشن در نوع خود بی نظیر است.
آب ورودی به باغ معروف به نهرین از ورودی شرقی وارد فضایی بنام بخش آب (بخشو) شده و به دو قسمت مساوی تقسیم و در طول باغ طی مسیر می‌کند و در مرکز باغ استخر بزرگی قرار دارد که جریان پلکانی آب از دو طرف آن عبور می‌کند و قسمتی از آب وارد حوض شده و فواره‌های طبیعی و خوش تراش آن را به صدا وادار ساخته و فضایی بسیار دلنشین فراهم آورده که دل هر بیننده‌ای را می‌فریبد.جریان آب نهرین پس از گذر از استخر در انتهای مسیر یعنی ورودی اصلی باغ به هم می‌پیوندند و در ورودی باغ مجدداً وارد فضای بخش آب شده و در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
طول باغ از در ورودی تا انتهای محور ورودی ۲۶۶ متر و پهنای آن ۲۶۰ متر است، افزود: مساحت باغ ۷۴۵۰۰ متر مربع است و طرح باغ به احتمال زیاد در یک نخلستان پیاده شده است زیرا درختان خرما در آن به صورت پراکنده و بدون نظم خاصی وجود دارند.تنها یک ساختمان که از آن با عنوان عمارت سردر یاد می‌شود، در باغ وجود دارد که ساختمانی دو طبقه است که یک زیرزمین کوچک هم در آن دیده می‌شود. بنایی که شهریور ۵۷ بر اثر زلزله به طور کامل از بین رفت و ساختمان فعلی بر اساس نقشه بنای قدیمی دوباره سر برافراشت و جزو بناهای شاخص طبس محسوب می‌شود.باغ گلشن طرحی مربعی دارد که مانندش فقط در تاج محل هند به چشم می‌خورد. در این ساختار طول و عرض باغ با هم برابر است و با خیابان‌های موازی، به یکدیگر متصل شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری طبس در این باره گفته است: این اثر تاریخی باید دارای هشت عنصر برای ثبت در فهرست آثار جهانی باشد که چهار عنصر آن کامل شده است و نواقص چهار مورد دیگر هم باید برطرف شود که اجرای کد ارتفاعی معابر، سردر باغ، تکمیل نشدن حصار و… از این موارد است.
