بر اساس بررسی‌های میدانی باستان‌شناسان در جنوب شهر رشت، بقایای گورستانی با قدمت بیش از سه هزارسال کشف و شناسایی شده است.
این آثار تاریخی که در جلگه‌های گیلان قرار دارند، نشان‌دهنده سکونت انسان از سمت شهرستان رودبار واقع در جنوب گیلان تا نزدیکی‌های رشت و در محدوده ۱۵ کیلومتری مرکز استان در داخل جنگل‌های هیرکانی هستند.
شواهد و مدارک تاریخی به دست آمده بیانگر وجود سکونت در این منطقه از هزاره اول پیش از میلاد تا دوره‌های اشکانی، ساسانی و اسلامی است.
گیلان با احتساب شهرک تاریخی ماسوله دارای هفت شهر با بافت تاریخی است که از این میان می‌توان به شهرهای رشت، بندرانزلی، لاهیجان، لنگرود، رودسر و املش اشاره کرد. سهم رشت از بیش از ۶۰۰ بنای تاریخی ۲۴۰ بنا (به تفکیک ۱۰۸ بنا در محله ساغریسازان، ۳۶ بنا پیربازار، ۱۸ بنا باقرآباد و ۷۸ بنا در بازار رشت) است و در شهرهای لاهیجان و املش نیز به ترتیب ۲۶۰ و ۱۱۰ بنای تاریخی شناسایی شده‌اند. بیش از پنج هزار اثر تاریخی و فرهنگی در گیلان شناسایی شده که یک هزار و ۲۷۳ اثر تاریخی از این تعداد شامل بناهای تاریخی و محوطه ها در فهرست ملی به ثبت رسیده است.
بیش از ۳۵۰ اثر تاریخی در شهرستان رشت مورد شناسایی قرار گرفته که ۱۵۸ اثر آن در فهرست آثار ملی کشور ثبت ملی شده است.
